دختران کار:‌ آزار جنسی و خشونت در خیابان

 ساعات طولانی کار، خشونت و محرومیت از تحصیل تنها بخشی از مشکلاتی است که دختران کار در خیابان‌ها تجربه می‌کنند. آزار جنسی و تجاوز زندگی روزمره بسیاری از آنها را با ترس و تهدید همراه کرده است.

الهه قربانی، کارشناس ارشد مطالعات زنان و جامعه‌شناس در ایران در پژوهشی‌ میدانی تجربه زیسته و شرایط زندگی دختران کار در شهر تهران را بررسی کرده است. او در این پژوهش با حدود ۵۰ نفر از دخترانی که میانگین سنی آنها بین ۶ تا ۱۶ سال بوده است و در خیابان‌ها کار می‌کردند، مصاحبه کرده‌ است. 

به گفته الهه قربانی، نتایج این پژوهش به دلایل مختلف کار کردن دختران در محیط عمومی و خیابان‌ها را نشان می‌دهد. فقر و ناتوانی خانواده در تامین معاش، از هم گسیختگی خانوادگی و داشتن والدین بدسرپرست یا بی‌سرپرست، نهادینه شدن موروثی کار به صورت یک فرهنگ پذیرفته شده از سوی خانواده و مهاجرت از جمله عوامل کار دختران است.

🟠 خیابان، آزار و تقسیم کار جنسیتی

الهه قربانی پژوهشگر این مطالعه  می‌گوید که در میان کودکان کار یک تقسیم‌بندی جنسیتی وجود دارد و شغلی مثل زباله گردی یا جمع کردن ضایعات به هیچ عنوان به دخترها داده نمی‌شود. دخترها به کارهایی مانند دستفروشی، فال فروختن، اسپند دود کردن، وزنه همراه خود داشتن برای وزن کردن، آدامس و گل فروختن و... مشغول هستند.

این پژوهشگر همچنین به آزارهای جنسی دختران هنگام کار در خیابان اشاره کرده و گفته است: 

«اکثر بچه‌ها می‌دانستند که در معرض خطر قرار دارند و خیلی از دزدیده شدن و اینکه بلایی سرشان بیاید، می‌ترسیدند. تمام بچه‌هایی که از آنها مصاحبه گرفتم از دزدیده شدن آگاهی داشتند و از همدیگر حمایت می‌کردند؛ مثلا اگر احساس می‌کردند مورد مشکوکی وجود دارد به دوستان‌شان گوشزد می‌کردند و اطلاع می‌دادند، حتی در برخی موارد دخترها خودشان را شبیه پسرها می‌کردند، موهایشان را کوتاه می‌کردند و تا جایی که می‌توانستند لباس پسرانه می‌پوشیدند تا امنیت بیشتری داشته باشند.»

یافته‌های پژوهش «سنجش رفتارهای پرخطر در کودکان کار و خیابان در ایران» که سازمان بهزیستی آن را انجام داده، نشان می‌دهد که این کودکان از سنین پایین با روابط جنسی آشنا می‌شوند، به‌گونه‌ای که میانگین سن شروع روابط جنسی در دختران  ۵ .۱۲ و در پسران ۷. ۱۳ سال است و در مجموع، ۲۱ درصد این کودکان رابطه جنسی را تجربه کرده‌اند. این پژوهشی البته مربوط به سال ۱۳۸۷ است

بنا بر این پژوهش، دختران کار از برخورد با ارگان‌هایی نظری شهرداری و بهزیستی نگران هستند و آنها را عامل مخدوش شدن هویت دخترانه‌شان می‌دانند.

آنها می‌گویند:

«بهزیستی ما را می‌گیرد موهایمان را کوتاه و کچل‌مان می‌کند.»